Yilbasi/Noel/Xmas
Posted: Tue Dec 27, 2011 11:44 pm
Kultur gelismemiz guduk kaldigi icin hala Turkiyede Yilbasi ile Noel (Almanlar ve Orta Avrupada, Fransada boyle Noel diye biliniyor) ya da Christmas gunleri dogru durust bilinmez. Ama simdiler Amerikada ne bok yenilirse Turkiyede elit diye bilinen soylu sinifinda gozu olanlar biliyor artik.
Aslinda Yilbasi Gregoryan denilen Bati ve biz de kullanilan takvime gore Aralik 31'de yilin son gunu ve aksami kutlanir. Yalniz Yeni Yil Aksaminin (New Year's Eve yani) Hiristiyan dunyasinda dini bir anlami yoktur. Ama Chrismas veya Noel Aralik 24 aksami kutsal bir gece olarak baslar. Aralik 25. gunu sabahi kutlanir. Bu Isa'nin dogum gunu olarak Hiristiyan aleminde bilinir. Ama hemen hemen butun ciddi tarihcilere gore uydurma bir gundur. Cunku Incilde yazildigi gibi Isa dogdugunda hayvanlarinda dogurduklari (kuzulama filan bu dogus gununde tasvir edilir) bir mevsim ya da aydan bahsedilir. Eger boyle ise tarihciler bu dogumun bahar aylarina tekabul ettigini hakli olarak saptamislar. O zaman neden Aralik 25 derseniz bu Almanyanin oldugu bugunku yerde vaktiyle yasayan ve Pagan olduklari (yani yere, goge, Ay'a Gunes'e, atese tapan) soylenen kabilelerin kis baslamasi dolayisi ile yaptiklari festivale denk dusurulerek uyduruldugu soylerler tarihciler. Avrupada kisa gomulup karlar altinda Xmas kutlarken sicak yerlerde (Kaliforniya ve Florida ile Latin Amerikada) Aralik 25. gunu Noel baba giysisini sorta cevirerek (gugularindan kestahane kebab yapmamak icin) giyen erkekler bahcede coluga cocuga izgara yapiyorlardir.
Bilindigi uzere kucuk cocuklar Noel baba hikayeleri kandirilirlar. Onlara hediyeler verilir. Iyi ve duzgun bir insan olarak buyumeleri icin soz alinir. Hiristiyan yetsikinler de birbirlerine hediye verirler. Dostluk ve kardeslik bayramidir. Darginlar barisir. Yani bayramdir bayram! Cam agaci suslenir. (Malum Kuduste ve Isa'nin yasadigi yerlerde cam agaci nerede gezer. Bu da tarihcileri teyid eder. Almanlarin Kara Ormanlarindaki olaydir cam agaci).
Istanbulda eskiden Hiristiyanlar bol iken bu suslu camlar ve bunlarin dukkanlari isiklandirilirdi. Simdi bu isler dedigim gibi ozentili olan bizim elit kisim (ki bunun icinde kadin saskolazlar cogunluktadir simdilerde musluman mahallesinde salyongoz satma misali) simdi cam agaci filan susuluyorlar. Amerikada tanidigim epey bir Turk aile var. Bunlar da yine karilarinin israri ile cocuklarin boynu bukuk kalmasin diye bu Xmas adetini ustlenmislerdir. Her ne kadar garipsesem de zararsiz gorulebilir. En zaindan bir ozentidir bu is. Ama yilbasinda yapilan eglence ile Xmas'in pek bir alakasi yoktur. Ortodokslar Xmas'i katoliklere giciklik olsun diye Ocak ayinin 6'sinda kutlarlar. Bir de Noel baba oldugu soylenen Saint Nicolas'in Antalya yakininda bir yerde yasamis oldugu soyleniyor. Bizimkiler bunun uzerine sazan gibi atlamislardir. Amac bu isten turizm yapariz diye beklentileri olmasindan kaynaklaniyor ki fena fikir degil elbette. Malum Xmas olayi ekonomik yonden buyuk bir pazar. Hemen hemen senenin en buyuk satislari bu surede yapilir. Gelecek senin ekonomik nabzi bu surede yapilan satislarin hacmi ile olculur.
Bunlari neden mi yaziyorum? Bugun gazetede okudugum guya muftu olan hayvanin yuzunden. Kesan muftusu hayvan "Noel baba duzgun biri olsa idi bacadan degil kapidan gelirdi" demis. Hayatinda neyin ne oldugunu arastirmadigi icin okuz gelmis okuz gidecek obur dunyaya haberi yok hanzonun.
http://www.hurriyet.com.tr/gundem/19550537.asp
Aslinda Yilbasi Gregoryan denilen Bati ve biz de kullanilan takvime gore Aralik 31'de yilin son gunu ve aksami kutlanir. Yalniz Yeni Yil Aksaminin (New Year's Eve yani) Hiristiyan dunyasinda dini bir anlami yoktur. Ama Chrismas veya Noel Aralik 24 aksami kutsal bir gece olarak baslar. Aralik 25. gunu sabahi kutlanir. Bu Isa'nin dogum gunu olarak Hiristiyan aleminde bilinir. Ama hemen hemen butun ciddi tarihcilere gore uydurma bir gundur. Cunku Incilde yazildigi gibi Isa dogdugunda hayvanlarinda dogurduklari (kuzulama filan bu dogus gununde tasvir edilir) bir mevsim ya da aydan bahsedilir. Eger boyle ise tarihciler bu dogumun bahar aylarina tekabul ettigini hakli olarak saptamislar. O zaman neden Aralik 25 derseniz bu Almanyanin oldugu bugunku yerde vaktiyle yasayan ve Pagan olduklari (yani yere, goge, Ay'a Gunes'e, atese tapan) soylenen kabilelerin kis baslamasi dolayisi ile yaptiklari festivale denk dusurulerek uyduruldugu soylerler tarihciler. Avrupada kisa gomulup karlar altinda Xmas kutlarken sicak yerlerde (Kaliforniya ve Florida ile Latin Amerikada) Aralik 25. gunu Noel baba giysisini sorta cevirerek (gugularindan kestahane kebab yapmamak icin) giyen erkekler bahcede coluga cocuga izgara yapiyorlardir.
Bilindigi uzere kucuk cocuklar Noel baba hikayeleri kandirilirlar. Onlara hediyeler verilir. Iyi ve duzgun bir insan olarak buyumeleri icin soz alinir. Hiristiyan yetsikinler de birbirlerine hediye verirler. Dostluk ve kardeslik bayramidir. Darginlar barisir. Yani bayramdir bayram! Cam agaci suslenir. (Malum Kuduste ve Isa'nin yasadigi yerlerde cam agaci nerede gezer. Bu da tarihcileri teyid eder. Almanlarin Kara Ormanlarindaki olaydir cam agaci).
Istanbulda eskiden Hiristiyanlar bol iken bu suslu camlar ve bunlarin dukkanlari isiklandirilirdi. Simdi bu isler dedigim gibi ozentili olan bizim elit kisim (ki bunun icinde kadin saskolazlar cogunluktadir simdilerde musluman mahallesinde salyongoz satma misali) simdi cam agaci filan susuluyorlar. Amerikada tanidigim epey bir Turk aile var. Bunlar da yine karilarinin israri ile cocuklarin boynu bukuk kalmasin diye bu Xmas adetini ustlenmislerdir. Her ne kadar garipsesem de zararsiz gorulebilir. En zaindan bir ozentidir bu is. Ama yilbasinda yapilan eglence ile Xmas'in pek bir alakasi yoktur. Ortodokslar Xmas'i katoliklere giciklik olsun diye Ocak ayinin 6'sinda kutlarlar. Bir de Noel baba oldugu soylenen Saint Nicolas'in Antalya yakininda bir yerde yasamis oldugu soyleniyor. Bizimkiler bunun uzerine sazan gibi atlamislardir. Amac bu isten turizm yapariz diye beklentileri olmasindan kaynaklaniyor ki fena fikir degil elbette. Malum Xmas olayi ekonomik yonden buyuk bir pazar. Hemen hemen senenin en buyuk satislari bu surede yapilir. Gelecek senin ekonomik nabzi bu surede yapilan satislarin hacmi ile olculur.
Bunlari neden mi yaziyorum? Bugun gazetede okudugum guya muftu olan hayvanin yuzunden. Kesan muftusu hayvan "Noel baba duzgun biri olsa idi bacadan degil kapidan gelirdi" demis. Hayatinda neyin ne oldugunu arastirmadigi icin okuz gelmis okuz gidecek obur dunyaya haberi yok hanzonun.
http://www.hurriyet.com.tr/gundem/19550537.asp