Gelin hep beraber Stat Yapalim !...

[Ozan Ersoy]

Gelin hep beraber Stat Yapalim

Hani diyorum da burayi takip eden herhangi bir GS yoneticisinin gozune ilisir, 5 dakikasini verir de su yaziyi okur, aklina bir fikir gelir. O yuzden yaziyorum. 2-3 sene once bunlari kafamda derleyip toplamistim ama aranizda e-maille paylastigim arkadaslarimiz "olmaz" ya da "bu is bilmezlere fikir verme" seklinde beni bir sekilde vazgecirmislerdi.

Devlete stad yaptirma olayi kabak tadi verdi. Bana gore sacma, sacma oldugu kadar kotu. Ama simdi onun detaylarina girmeyeyim derdimiz o degil. Derdimiz GS'in su andaki kaynaklarla stadi nasil yapacagi. Asagidaki rakamlar sanaldir ama yaziyi sonuna kadar okuyan ana fikri anlayacaktir. Belki diyorum kongre uyesi olan arkadaslar, tanidiklar araciligiyla bu yazimi bir kopyalayip, bizim yoneticilerin kulagina bir kar suyu kacirabilirler mi?

Stat kapasitesi ve maliyeti.

50 bin kisilik ve koltuk basina 2000 dolar maliyet dusunuyorum. Bundan buyuk stat GS'a yaramaz. 2000 dolara da her turlu konforu olan, cesitli organizasyonlarda kullanilabilecek, cimi alttan isitmali, drenajli, ustu kapanabilen, dev ekranli, otoparkli guzel bir stat yapilabilir. Yani maliyet 100 milyon dolar. 150 milyon TL.

Proje Finansmani

Kaynaklari 4'e boluyorum. 1 ana sponsor sirket, 4 yardimci sponsor sirket, localar ve koltuklar.

1) Ana sponsor sirket, 25 milyon dolar verecek. Karsiliginda 10 seneligine stat ismini kiralayacak. Bugun Arsenal'in stadi Emirates oluyorsa, GS'in stadi da bilmem ne sirketi olabilir. Zaten kulubun dustugu durum yuzunden Ali Sami Yen mezarinda dort donuyor, bundan daha fazla rahmetliyi uzmemek lazim. Sirketin karsiliginda da alacagi muhtesem bir reklam. Her macta sirketin adi duyulacak. 10 sene sonra isterse Ali Sami Yen'e geri donulur, istenirse yeni sponsor bulunur.

2) 4 ana tribun (Kapali, numarali, kale arkalari) 4 yardimci sponsor sirkete 5 milyon dolar karsiliginda satilacak. Bundan sonra kapali tribun denmeyecek, kapilarin uzerinde, biletlerin uzerinde mesela Vestel, Area tribunu yazacak. Yine buyuk reklam.
3) Localar da toplam 5 milyon dolara 2-3 seneligine satilacak. 100 loca olsa, 50 bin dolar eder loca basi, 3 seneligine makul bir fiyat olabilir.

Toplam 50 milyon dolar etti (25 + 4 x 5 + 5)

4) Geriye de 50 milyon dolar kaldi. 50 bin koltuk var, koltuklarin her biri 1000 dolara taraftara satilacak. Karsiliginda taraftar 1 senelik kombine, hatira bir tugla ve sembolik bir tapu belgesi alacak. Tugla tugla bu stadi yaptik mantigi isleyecek. Sonra stadin girisine dev bir duvar yapilip, bu insanlarin isimleri yazilacak. Bir tas kaldirim da yapilip, ayni sekilde isimler oraya yazilacak. Tarihe stad yapmakla gececek bu taraftarlar. Isteyene kombinesinden vazgecip geliri GS'a bagislama hakki verilecek.

Projenin pazarlamasi

Ilk basta Canaydin, Beyazit, Suren, Yalman, Ergun Gursoy, Ali Uras vs ile buyuk bir govde gosterisi yapilacak. Her biri bir loca alacak veya atiyorum, 100 tane tugla alip kulube bagislayacak. Taninmis GS'li zenginler tesvik edilecek sonra da taraftarlar. Toplanilan para, garantisi olan bir devlet tahviline, bonoya yatiralacak ve faizi isletilecek ve her gun resmi sitenin acilisinda birikmis miktar yazilacak. 100 milyon dolar toplanmadan da stad yapimina baslanmayacak.

Boylece GS bir senelik hasilat karsiliginda kasasindan para cikmadan, devlete ona buna yaltaklanmadan stadini yapacak. Ister Mecidiyekoy'e ister Seyrantepe'ye. Ikisinin de ust kullanim hakki var. Hatta birine stad yapip, digerine residans da yapabilir.

Alin size stad projesi. Daha iyi fikri olan veya bunu gelistirmek isteyen arkadaslar buyursunlar.

"Bu adamlar yapamaz, bu yonetimle bu is olmaz" seklinde yaklasimi olan arkadaslari baska basliklarda bu dertlerini dokmelerini rica ediyorum.

Ozan Ersoy

[Tolga Girici]

Ozan abi daha Riva arazisi var, oradan hic olmazsa 20 milyon dolar gelir.

Valla su "devlete yaltaklanma olayi" beni cok uzuyor, ve bir GSli olarak cok rahatsizim bu durumdan.

[Ozgur Huseyinoglu]

Ozan'im, zamaninda o mail'da diyenler hesabi, "olmaz bu is" moduna direk girmemek icin, aklima takilan yerlerini soyleyeyim de, tartisa tartisa bir yerlere ulasmaya calisalim bakalim:

Sanal Rakamlar: Ana fikri anlamis olsam da, rakamlari hepten sanal tutmamak gerekiyor, boyle birseyin fizibilitesini tam olusturabilmek icin. Sonucta, $100M degil de, $200M'a cikacak olursa maliyet, 2000$ verecek 50K taraftar bulmak gerekecek mesela.

Maliyet konusunu da, tam cozebilmis degilim isin dogrusu. Ingilizlerin Yeni Wembley'i, milyar dolara dogru gidiyordu sanirsam. Ote yandan, temel atma asamasina gelinen (bizim maketten cok daha ote bir asamada olan yani), Kayseri'deki stad icin $45M civari rakamlar telaffuz edilmis. Tamam aralarinda, cok buyuk klas farki olacaktir ama, stad da staddir yahu, 20 kat maliyet farki biraz ucuk degil mi?

Olaya, sadece koltuk basi degil de, belli koltuga bagli maliyetin ustune, dedigin tipte ozelliklerin (ustu kapanir, vs) blok olarak yapacagi ekler olarak yaklasmak lazim sanirim.

Sponsor: Kayseri, ya da Ankara'daki hesap, Belediye'ye sirtimizi yasliyor olmadigimza gore, dedigin gibi sponsor bulmak fikri mantikli olacaktir ama, simdiye kadar bu ise en ciddi girisen Ulker'in, (ya da Avea'nin) uc buyugu birden mutlu etmek adina, attigi taklalar, takdire deger yani. Daha once de konusmustuk, fanatiklik sagolsun, memlekette spor sponsorlugu yapmaya niyetlenen sirketlere, 8 kere dusundurtuyorlar. Gerci, FB stadinda Migros adi geciyor diye, GS'li BJK'liler, Migrostan alisverisi kesti mi, hayir ama... Deminki ornek paralelinnde, Ulker mesela, $akk diye cikarabilir mi 25 milyonu? Baksana, bizim stadda devlet katkisi olacak diye, FB, "bize de $85M versinler o zaman" demis bile. Sponsor adayi sirketlere de oyle bir istekle gelmeyeceklerini garanti edebilir miyiz, stadlarina sirketin ismini vermeye hazir olsa bile buyukler?

Taraftar Destegi: Hem localar icin, hem de 50bin icin: Burdaki rakamlarin ne kadar gercekci olacagini bilmek icin de, bu seneki kombine fiyatlari, satis miktarlari ve, Adnan Polat'in gecen seneki "pamuk eller cebe" kampanyasina katilim miktarlarini gozden gecirmek lazim sanirim. Umut verici mi olur, hayal kirikligi mi, cok kestiremiyorum ama, 2 nokta var hemen aklima gelen olumsuz yonden:

- Guvensizlik: GS icin boyle yardimi, daha bile fazlasiyla yapmaya gercekten hazir olan kisiler, sen her ne kadar "hedeflenen miktar saglanana kadar garantili yatirimda tutulacak" desen de, yonetimin carcur edecegi korkusuyla bu ise giris(e)mez.

- Zamanlama: Bu guvensizlikle, ve hedeflenen miktara ulasilmasi icin bir zamanin gerekecek olmasi olayi kisir donguye sokacaktir. Sponsorlar filan bulunsa bile, "ben bugun 1,000$'i gonderdim, benim gibi 49bin kusur kisinin daha ayni seyi yapmasi icin, hadi bir de ustune insaat icin zaman gececek, ve benim o koltugumda kurulma keyfimi yasamam, Temmustos ayinin, Saliertesi gunune kalacak" diye, tekrardan bir ekstra cekingenlik daha eklenecek.

Insan psikolojisi icinde, dedigin gibi, o en bastaki govde gosterisinin cok cok buyuk, hatiri sayilir olmasi lazim ki, onun momentumuyla bu cekingen kalanlar, "herkes yapsin da ben de katilirim" diyenler filan gaza gelsin.

Simdilik aklima gelenler boyle, konusuruz yine!

[Mehmet Gorgen]

Konforlu bir 50 bin kişilik Stadın 150 milyon usd'den aşağı malolacağını zannetmiyorum.Ama devlete dilenmektense ozan'ın fikrini bundan 2 sene önce açtığında da kesinlikle olabilir diyenlerdenim.

Bu sponsor denen şirketler bunu harına vermeyecekler.Vergiden düşecekler. Milyar dolarla ciro yapan şirketlerin 25 MİLYON USD verecek 5-10 tane şirket bu ülkeden kesinlikle çıkar.Uydurktan bir Türkiye kupasına isim hakkı için 15 milyon usd ödeyen bir banka varsa GS stadına 10 sene için 25 milyon usd verecek 10 tane banka/şirket çıkar.

Mesela İSTİKBAL-Ülker ortaklığındaki Türkiye finans katılım bankasının kapısını aşındıralım.

Hamburg'dan selamlar.

[Mehmet Gorgen]

Biz 10 senedir stat projesi yapıp duralım elin kayserilisi dün proje yaptırdı bugün stadın temelini atmış.Bunları görünce içim kahroluyor.


"Galatasaray bu stadı örnek almalı


Kayseri Kadir Has Stadı’nın temel atma törenine katılan Dışişleri Bakanı Abdullah Gül, sarı kırmızılılara seslendi.

KAYSERİ’deki Türkiye’nin en modern stadı olacağı belirtilen 32 bin kişilik arena tarzı stadın temeli, Dışişleri Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Abdullah Gül, Spordan Sorumlu Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Mehmet Ali Şahin ile Sanayi ve Ticaret Bakanı Ali Coşkun tarafından dün törenle atıldı.

67 milyon 260 bin YTL’ye mal olacak ve 14 ay gibi rekor sürede bitecek stadın temel atma töreninde konuşan Bakan Gül, tesisi, uzun süredir stat yapma projesi olan Galatasaray kulübüne örnek gösterdi. Gül, "Bugün spor camiasının önemli isimleriyle bir araya geldik. Bu güzel olaya şahit oluyoruz. Kayseri’deki bu tesisin stat yaptıracaklara örnek olmasını diliyorum. Özellikle Galatasaray’ın da bunu gözönünde tutmasını diliyorum" diye konuştu.

Dün temeli atılan Kayseri Kadir Has Stadı’nın, LCD dev ekranlarda pozisyonların tekrar gösterileceği çok amaçlı salonları, restoranı, her türlü donanıma sahip basın tribünü ve localarıyla Fenerbahçe Şükrü Saracoğlu Stadı’nı da geride bırakacak modernlikte olduğu belirtildi. Öte yandan stada adı verilen hayırsever işadamı Kadir Has ise törende hastalığı nedeniyle bulunamadı. " Hürriyet

[Ozan Ersoy]

Cevap veren arkadaslarima tesekkur ederim. Bence Ozgur'un sorguladigi hersey yerinde.

Aslinda bu fikirler yeni veya cok orjinal degil. Bir cok yerlerde, cesitli sporlarda, cesitli kurumlarca yapildi. Isin puf noktasi detayda gizli. Devil is in the details derler ya bu ecbeniler.

Kendimce en onemli noktalardan baslayayim.

1000 dolar verecek 50 bin taraftar bulunur mu?

1) Rakam cok ucuk bir rakam degil. Bugun Avrupa'da sezonluk kombineler neredeyse bu rakama yakin. FB bile rakamlari arttirdi. Iyi stad, iyi takima bu para verilir.

2) Karsiliginda bir sey aliyorsun. Daha onceki para toplama girisimleri hep bosa cikti cunku karsiliginda hic bir sey verilmiyordu. Yani GS taraftari taraftarliktan, musteriye, musteriden sagilacak inege dondurulmustu. Tabii ki de Olmaz. Benim dedigim farkli.

Nasil farkli?

Farkli cunku bir onura ortak oluyorsun, bir somut yapiya katkida bulunmussun, bunu kanitlayacak (duvara asabilecegin sembolik tapu, kucuk bir tugla, stadin girisine yazilacak ismin) belgeler mevcut. Ve sonunda da o statta takimini ilk defa izleme serefi sana ait olacak. Yani stadin acilisini sen yapacaksin.

Bunlar hem maddi hem manevi getiriler. Dusunsenize her o stadin onunden gecerken arkadaslariniza anlatacak bir hikayenizin oldugunu. Cocuklarinizin, torunlarinizin "benim dedem bu stadin dikilmesine ortakti" diye arkadaslarina anlattigini.

Insanlik var oldugundan beri bir seyler dikiyor. Insa etmek cok sembolik bir duygu. Krallar guclerini belli etmek icin saraylar dikmisler, sehirler kendilerini farkli kilmak icin kuleler, anitlar dikmisler, adam karisina olan sevgisini dunyaya ilan etmek icin yapitlar dikmis, hatta insanlar Tanri'ya olan bagliliklari icin bir suru tapinak insaa etmisler.

Bir binanin manevi degeri cok ama cok buyuk. Bir futbol takima baglilik ortaklasa bir yapi ortaya cikarmaktan baska daha nasil belgelenebilir, yuceltilebilir?

3) Baska turlu yapilsa, devlet yardimiyla, sirf zenginlerin yardimiyla vs, bu kadar buyuk onur payi olmaz. Mafya mi yapti, kara para mi akladilar, devletin, ordunun? parasi mi hortumlandi? Ne oldugu belli degil. GS'linin seref duyacagi, kendi parasiyla yaptirdigi stad kadar guzel bir sey ne olabilir?

4) 50 bin tane tugla/koltuk 50 bin farkli kisiye satilmak zorunda degil. Bir GS'li is adami 100 tane alip, kulube bagislarsa koltuklari, al sana geriye 49,900 bin tane (burada bir rakam atlamisim) satmak zorunda kaliyorsun demektir.


Devami gelecek....

Ozan Ersoy

[Murat Biricik]

Konuyu bir baska yere cekmek amacı ile degil, sadece Amerika da en cok tanınan futbol kuluplerinden biri SF 49 ers ın yeni stad icin dusundugu kriterlere dikkatinizi cekmek istedim.

yahoo.com dan alıntı:
1) Isim ile ilgili: "Nothing will persuade us to change the name of the San Francisco 49ers, one of the most storied brands in the world of sports," he said.

2)Altyapı ile ilgili: " According to the release, York made his decision after a yearlong study of the area around Candlestick Park determined that the area needed too many infrastructure and public transit improvements to make a new stadium viable. "

3) Maliyet ile ilgili : "The team said the cost of those improvements could have exceeded the entire bill for the proposed stadium, which was estimated to cost between $600 million and $800 million. "

4) Lokasyon ile ilgili: Cevre "The current stadium at Candlestick is one of the most run-down in the league, leading to the team's desire to seek a new stadium with revenue-generating suites and luxury boxes. The plan to build a stadium also included public housing, retail and office space. "

5) Sehrin/yorenin dokusu ile ilgili: "The 49ers have called the Bay Area home for our entire 60 year history," York said. "We are a part of the fabric of this region, and we intend to stay right here where we belong."

Yeni stad isim ile ilgili Sponsor ismi alınmasını destekliyorum.

Altyapı ile ilgili Mecidiyekoy u her zaman Seyrantepe tercih ederim. SF 49ers Baskanı York un kullandıgı kriter stadın "yasamını surdurebilirlik" ve bunu saglayacak altyapı ve ulasım.

Maliyet ile ilgili Kayseri Stadının maliyeti bize fikir veriyor.

Amac indirect gelir getirecek proje ise lokasyon ile ilgili Mecidiyekoy u tartısmaga gerek yok.

Sehrin dokusu ile ilgili York un SF 49ers icin soylediklerine bakın:
"We are a part of the fabric of this region, and we intend to stay right here where we belong."

[Ozan Ersoy]

Devam edelim...

100 milyona guzel bir stad yapilir mi?

Bu tabii stattan ne istediginize bagli. Benim oradan buradan duyup, okudugum bu isin masrafinin koltuk basina 1500 dolar civarinda oldugu. Ben biraz daha konforlu olsun, ustu kapali olsun, sahasi ozel olsun dedim 2000 dolara cikardim. Bu cok ovulen Arena stadi gibi bazi geceler sari, bazi geceler kirmizi gozukmesini istiyorsaniz, daha fazla fiyat cekeceklerdir tabii. Gerek var mi? 10 sene once yapilmasi gereken bir projeden bahsediyoruz, gereksiz yatirimlardan kacmak gerekiyor. Arabasi olmayan birinin Mercedes/Rolls Royce istemesi gibi bir sey. Gerek yok.

80 bin kisilik AOS 150 milyon dolara, 50 bin kisilik Kadikoy 100-110 milyona cikmis (bu rakam abarti bana gore). Kayseri'nin stadina verilen rakamlari hepimiz okuduk.

Bir de anladigim kadariyla koltuk sayisiyla stadin maliyeti dogru orantida artmiyor. Stad buyudukce koltuk basina maliyet katlaniyor. Bir plan bir maket, 50 bin kisilik stada donusturuldugunde 100 milyona cikarsa, ayni planla 100 bin kisilik stad yapildiginda 200 milyona cikmiyor. 300-400 milyondan bahsediyorlar o zaman. Disarda duydugunuz bazi buyuk stadlarin maliyetleri bu yuzden yuksek olabilir. Ayrica oralarda iscilik maliyeti Turkiye'den yuksek. Yapi malzeme maliyeti uc asagi bes yukari ayni da olsa, Ingiltere'deki isci 1500 dolar, Turkiyedeki isci 200 dolar aliyorsa, aradaki fark toplama ciddi sekilde yansir.

Yine de 100 milyon gercekci bir rakam degilse, mesela 130 milyona cikacaksa bu stad, ben olsam yine de kombine/koltuk/tugla satislarina yansitmazdim bunu. Sponsorlardan 25 + 4 x 5 yerine 40 + 4 x 10 isterdim. Cunku tugla basina taraftan isteyeceginiz para 1000 dolari gecerse, o zaman bir esik noktasini gecmis olacaksiniz ve arz-talep egrisinde talep azalacaktir. Paranin toplanmasi cok daha uzun bir zaman alacaktir.

Devami yine gelecek...

Ozan Ersoy

[Burak Fenercioglu]

Ozancim, tam MBA ogrencisine malzeme olacak konu bu... Ana sponsor yada yardimci sponsorlara yapacaklari yatirimin ceplerine birsey biraktigini gostermenin daha cekici olacagini dusunuyorum. 'Hem yatirim yap hem parani ikiye katla' temasini isleyeceksin. Nasil olacak bu? Stad gelirinden belli bir yuzdesini vereceksin sponsor olacaklara.

Senin kullandigin rakamlari;

Loca Satisi (%)
Loca Gelir
Maraton Satisi (%)
Maraton Gelir
Kale Arkasi Satisi (%)
Kale Arkasi Gelir
Pazarlama Masraflari

seklinde Monte Carlo simulasyonuna koydum. Net Present Value'nun (10 senede) iki kati karliligi sagladigi durumlari inceledim.

Buna gore stadyum gelirinin;

Ana Sponsoru'na tum stadyum gelirinin %7'sini
Maraton Sponsoru'na sahibi oldugu maratonun %6.5'ini
Kale Arkasi Sponsoru'na sahibi oldugu kale arkasinin %15'ini

verirsen, bu sponsorlar paralarini en azindan ikiye katlayacaklari bir yatirima girmis oluyorlar. Bu analizi daha derinlemesine ne bileyim Morgan Stanley'e falan yaptirip, alin bakin 'Morgan Stanley bile soyluyor super yatirim, cikin paralari' dersen soyledigin neden olmasin.

Hatta, 4. sikka hic girmeden stad gelir ortakligindaki yuzdeyi arttirip bile sponsorlar bulunabilir gibime geliyor.

[Ahmet Ünaydin]

Bu konuyu ben de uzun uzun düşünüp 2002 yılında aşağıdaki finansman modelini, YK üyesi Mete Başol'a vererek, bir yönetim kurulu toplantısında görüşülmesini sağladım. Daha sonra bana ulaşan bilgi Özhan Canaydın'ın konuya sıcak bakmadığı yönündeydi.

Hatırlarsanız o günlerde sayın başkanımız stad yapımından ziyade kendi kefil olduğu kredileri bir an önce kapatmak derdine düşmüştü. Haklı nedenleri vardı tabii. O nedenle Sahip Som kendisine daha cazip geldi.

Bu öneriyi klübe ulaştırmadan önce Citibak kredi kartlarından sorumlu GMY Osman Kolat ile konuştum. Modelin işleyeceğini, buna sıcak bakabileceklerini; yalnız klubün Koçbank ile olan exclusive kredi kartı anlaşması nedeniyle (o günlerdeki) yeni bir kart yaratılamayacağı ama mevcut kartlar ile bunu yapılabileceğini söyledi.

Aşağıdaki model'de sponsor geliri hiç hesaba alınmamış, tamamen koltuk satışı düşünülmüştür. Katkıda bulunanların isimlerinin stad dışındaki granit bir duvar yazılması yoluyla cazibenin artacağı, güvenilirlik açısından ise projeyi reputable bir bankanın üstlenmesi öngörülmüştür.

ÖZET

Bu dökümanın bundan sonraki sayfalarında, yeni Ali Sami Yen Stadyumu projesi ile ilgili bir finansman modeli önerisi vardır.

Modelin en belirgin özellikleri:

• Galatasaray Spor Kulübüne herhangi bir mali yükümlülük ve faiz yükü getirmeyen;

• işlerliği test edilebilecek olan;

• esnek; ve,

• kısa sürede uygulanabilecek,

olmasıdır.




Bir Finansman Modeli

Okul ücretlerinin tahsilinde yeni bir model uygulamaktadır. Bu modele göre, kayıt günü okula giden veli yıllık okul ücretini peşin 6 milyar TL veya taksitlendirerek 7.5 milyar TL olarak ödeme şansına sahiptir. Taksitli ödemeyi seçen veli, ilk taksidi hemen okula ödemekte, geri kalan taksitler için kayıt esnasında orada bulunan banka temsilcisi ile bir kredi sözleşmesi imzalamaktadır. Okul yönetimi bu kredi sözleşmesi olmaksızın kayıt yapmamaktadır.

Banka ile yapılan sözleşme aslında bir kredi kartı sözleşmesi olup, aynı zamanda ankamın okula yapacağı ödemeler için bir ödeme talimatı da içermektedir. Veli bu sözleşmeyi imzaladığında hem bir kredi kartı almayı ve ilgili faiz şartını kabul etmiş hem de okula yapılacak ödemeler için bankaya talimat vermiş olmaktadır. Bir hafta sonra banka tarafından veliye gönderilen kredi kartının limiti ancak okul taksidi kadardır. Bu nedenle normal bir kredi kartı gibi kullanılamamaktadır.

Bu yolla okul tüm tahsilatını yapmış, alacak takibi külfetinden kurtulmuş olmaktadır. Alacak takibi ve ilgili risk banka üzerinde kalmış olmakla birlikte büyük miktarda bir nakit kaynak banka’da kalmış ve banka önemli bir faiz geliri elde etmiş olmaktadır.

Yeni Ali Sami Yen Stadyumu

Yeni Ali Sami Yen Stadyumu’nun inşaası için gerekli fon ile ilgili, uygulanacak proje’ye baglı olarak, 120 milyon $’dan başlayarak 40 milyon $’a kadar inen çeşitli rakamlar telaffuz edilmiştir. Geçmiş iki yönetim sırasında;

• mevcut stadyum’un sürekli şekilde “bugün yarın yıkılcağı” konusundaki sözlerin gerçekleşmemiş; ve,

• kamuoyunda kulubün paralarının ve özellikle proje için harcandığı söylenen paraların nereye harcandığının belli olmadığı şeklinde bir hava yaratılmış olması,

ister istemez, gerek kongre üyeleri gerek taraftarlar arasında bir güvensizlik ortamı doğmasına neden olmuştur. Tukcell ile birlikte yapılan yardım kampanyasının başarısızlığının, kısmen de olsa, bu güvensizlik ortamına bağlı olduğu düşünülebilir.

Galatasaray’a yakışacak ve haftanın 7 günü gelir getirecek çağdaş bir Ali Sami Yen Stadyumu için örnek olarak orijinal projeyi ve 120 milyon $ civarında olduğu ifade edilen maliyetini alabiliriz. Bu döküman’ın bundan sonraki bölümünde böyle bir maliyetin finansmanı için yukarıdakine benzer bir finansman modelinin ana hatlarını çizeceğiz.

Yeni Ali Sami Yen Stadyumu Finansman Modeli

Modelimiz, 120 milyon $ tutarındaki projenin finansmanı için temel olarak 10 bin finansörü hedeflemektedir. Bu 10 bin kişinin Galatasaray Spor Kulübü Kongre üyeleri ile, yılda ortalama 2 bin $ civarında bir maliyet ile numarali tribün kombine bileti alan, alım gücü yüksek taraftarlardan oluşacağı varsayılmaktadır.

Doğal olarak, Galatasaray’lılardan sağlanacak bu finansman karşılığında kendilerine bir takım avantajlar verilecektir. Bunlar da verilen para karşılığında elde edilecek somut bir getiri ile birlikte onore edici bir hediye olarak aşağıdaki gibi düşünülmüştür.:

• Yeni Ali Sami Yen Stadyumu’nda bir VIP koltuğunun belirli bir süre için tahsisi; ve,

• Stadyum’un dışına yapılacak granit bir duvara isimlerinin kazınması

2.5 yıl süreceği varsayılan projenin, hedef finansörler tarafından 36 ayda (3 yılda) finanse edilmesi öngörülmüştür. 120 milyon $ finansmanın, 36 ayda 12 bin $ ödeyecek, 10 bin kişi ile yaratılması hedeflenmektedir. Başka bir ifade 3 yıl boyunca 3 ayda bir 1000 $ ödeyebilecek 10 bin kişi. Hedef kitle göz önüne alındığında pek zor bir rakam olmadığı görülmektedir.

Burada sorun rakamın kendisi değil, hedef kitlenin projeye inandırılması ve güvenlerinin sağlanmasıdır. Bu aşamada bir güven kurumuna ihtiyaç doğmaktadır ki, bu da ancak güvenilir bir bankadır. Günümüzde, bireysel bankacılık alanında güçlü olan ve isimleri güven uyandıran Citibank, Koçbank ve Akbank en uygun proje ortağı seçenekleri olarak belirmektedir.

Banka’nın rolü

Banka yukarıdaki örnekte anlatıldığı gibi bankanın oynadığı tahsildar rolünü oynayacaktır. Bu rolü, hedef kitleye ulaşıp, yeni bir Galatasaray Kredi Kartı sözleşmesi yaparak üstlenecektir. Bu sözleşme daha önce bahsedildiği gibi bir ödeme talimatını da içerecektir. Mevcut kredi kartları yerine yeni bir kredi kartı yaratmak aşağıdaki nedenlerle zorunludur:

• ödeme talimatlı yeni bir sözleşmeye ihtiyaç olması; ve,

• tek bir kredi kartı ile fonların tek bir bankaya yönlendirilmesi fikrinin bankalara, projeye katılmak açısından, cazip gelecek olması.

Başlangıçta verilen örnekten farklı olarak, bizim modelimizde bankanın bir de moderatör rolü olacaktır. Bu rol güvensizliğin ortadan kaldırılması için gerekli görülmüştür.

Banka kredi kartı sözleşmesini yaparken, bireylere proje teslimine kadar ödemeleri sadece yüklenici inşaat firmasına yapacağı garantisini verecektir. Ancak, proje sonunda artan fonlar banka tarafından kulübe aktarılacak ve 3 yıl boyunca bu durum bağımsız denetçilerce denetlenecektir.

Banka’nın bireylere vermesi gereken ikinci bir garanti ise, kredi kartı sözleşmesi yapılmış olsa bile, proje resmen başlayıp ilk istihkak onaylanmadan ödeme yapılmayacağı dolayısı ile bireylerden para talep edilmeyeceğidir. Bu ikinci garanti “proje başlamaz ise verdiğim para ne olacak” kaygısını ortadan kaldırmak içindir.

Banka’nın sözleşme aşamasında vermesi gereken bir üçüncü garanti ise, herhangi bir nedenle proje’ye katılmaktan vazgeçen bireylerin parasını, tahakkuk eden faiz hariç, talep edildiğinde geri verecek olmasıdır. Bu durumda kulüp bankaya gerekli ödemeyi yapmayı taahhüt edecektir. Bu durum sayıca az olmakla birlikte mutlak ortaya çıkacaktır. Dolayısı ile kulübe maliyeti çok düşük olmakla birlikte, bankanın vereceği böyle bir garanti önemli bir moral motivasyon faktörü olacaktır.

Düşünülmesi Gerekenler

Kişi başına hedeflenen rakam. Bu projenin seçilen versiyonuna göre değişiklik gösterecektir. 55 milyon $’lık yatırım kararı verildiğinde 10 bin kişiden 12 bin $ hedefi aynı ölçüde azalacaktır. Dikkat edilmesi gereken konu, azalan mali külfet karşılığında küçülen proje’den dolayı Galatasaray’lılarda oluşacak motivasyon kaybının dengeli olmasıdır. “Ben 5 yerine 10 bin $ vermeye hazırdım, niye daha düzgün bir stad yapılmıyor” tepkisinin arzu edilen bir tepki olmayıp katılımı etkileyeceği düşünülmüştür.

Koltuk tahsisinin süresi. Bu husus direkt olarak bir VIP koltuğunun yıllık değerini belirleyecektir. Önerimiz, sezon başına düşecek meblağın, aynı koltuğun kombine kart satışına oranla farkedilir ölçüde ucuz olmasıdır. Hedef 12 bin $ varsayıldığında mutlak bir optimum süre vardır.

10.000 bin adet aynı vasıfta koltuk yaratmanın zorluğu otradadır. Bu nedenle 4 farklı koltuk kategorisi belirlenerek, 12 bin $ sabit kalmak üzere, farklı sürelerde koltuk tahsisi düşünülebilir.Kişi başına hedeflenen rakam asgari olmak şartı ile artan fiyatlar ile alternatif öneriler getirilmeside bir başka çözümdür. Bununla birlikte bu konunun uzmanı olmadığım için başkalarınca düşünülmesi gerektiği inancındayım.

Vergi boyutu. Bu tip bir pazarlama satış sayılabileceği için, kulüp ve Stad A.Ş.’nin hukuksal yapıları içinde vergi boyutu ile ilgili ayrı bir modellemeye gerek duyulabilir.

Bu konular çoğaltılabilir ve bu tip yumuşak konularda kararların oluşmasına yardımcı olabilecek profesyoneller Galatasaray Spor Kulübü Yönetim Kurulu içinde mevcuttur.

Model’in İşlerliği

Bu finasman modelini işlerliği konusunda doğal olarak bir belirsizlik mevcuttur. Bununla birlikte test edilmesi kolaydır. Yukarıda adı geçen, bireysel bankacılıkta uzman ve pazarlama grubu güçlü olan bir banka ile anlaşılması halinde 2 aylık bir sürede modelin işlerliği hakkında kesine yakın bir bilgi edinilebilir. Bu süre boyunca, banka pazarlama elemanlarının hedef kitleye yapacakları ziyaretler ile bu konu aydınlatılabilir. Matematik olarak 10 bin kişiye bu sürede ulaşmak imkansız da olsa olumlu cevap oranı projenin başlatılıp başlatılmaması ve başlatılması halinde yapılacak yatırımın tutarı ile ilgili sağlıklı bir indikatör olacaktır.

Burada dikkat edilmesi gereken konu, ziyaretler başlamadan önce, bir kampanya ile modelin kamuoyuna duyurulması gerektiğidir. Fazla detaylı olmayan bu açıklama ile kamuoyu ilgisi çekilerek, Galatasaray’lıların banka ziyaretlerine merakla yaklaşması sağlanmalıdır.

Kişisel görüşüm, kamuoyuna duyurma aşamasında proje’yi banka’nın sahiplenmesi gerektiğidir. Banka’nın proje’yi başından sonuna sahiplenir, fonları kontrol eder ve yönlendirir ve her yıl denetim ile sonuçları açıklar bir tutum sergilemesi kamuoyu’nun projeye olan inanç ve güveninin sağlanması açısından önemli görünmektedir. Duyuru aşamasında banka bu konuların altını çizmeli ve mali detayları bireysel ziyaretlere bırakmalıdır. Yine de bu kişisel görüşümdür, daha iyi bilenler mutlak vardır.

Model’in Avantajları

• Kulübe mali yükümlülük getirmeyecek olması

• Kulübe faiz yükü getirmememesi

• Model’in işlerliğinin herhangi bir yükümlülüğe girmeden test edilebilir olması

• Karar verilmesi halinde model’in kısa sürede yürürlüğe sokulabilmesi

• Proje maliyeti ve finansman süresinin esnek olması

• Sponsor gelirlerinin proje başladıktan sonra son aşamada daha yüksek değerlerle kulübe girmesine olanak sağlaması

• Güven sorununa çözüm getirmesi

• Bankaların fonun büyüklüğü karşısında ilgi gösterecek ve ön araştırma ve duyuru maliyetlerini karşılamaya yatkın olması

Model’in Dezavantajları

• 3-4 aylık bir ön çalışma süresine gerek olması

• Model’den vazgeçilmesi halinde az da olsa bir araştırma maliyeti olması

Sonuç

Bu model sadece bir öneridir, profesyonellerce düşünülmesi gereken ve yukarıda birkaçına değindiğim çeşitli konular mevcuttur. Galatasaray’lıların en önemli isteği çağdaş, gurur veren bir stadyumdur. Faydalı olması umudu ile istenirse bu dökümanda yazılanları bir sunum haline getirerek memnuniyetle ilgilenenlere anlatabileceğimi belirtirim.

[Ozan Ersoy]

Burak ve Ahmet beylere tesekkur ederim degerli yorumlari icin.

Kisaca yorumlamak ve katilmadigim konulari vurgulamak gerekirse...

1) Sponsora karsiliginda stad geliri verilmesine karsiyim. Hele hele 15-20 sene gibi uzun vadelerde. Asagida da dedigim gibi GS'in stad yapma amaci seyircisine daha iyi bir statta mac izlettirmekten cok gelirini arttirmaktir. GS daha buyuk ve iyi stada gecip ayni gelirde kalamaz. Buyuk sacmalik olur, yine zararda olur GS.

2) Sponsora gelir verilecekse, stada veya tribunlere ismini vererek pazarlama firsati verilemez. TV'a reklam veren bir sirketin TV sirketinden yayin geliri payi isteme hakki olmadigi gibi, stada isim veren bir sirketin, stad gelirlerinden pay isteme hakki olamaz.

"Zaten biz stadimizin ASY olarak kalmasini istiyoruz derseniz" ki sizin gibi basta Hincal olarak buna karsi cikacaklar, bir suru gurultu yapacaklar olacaktir, o zaman GS buyuk bir potansiyelden yararlanmamis olacaktir.

3) Stad ismi ve tribun isimleri buyuk bir gayri menkuldur. Cok degerlidir. Bunlari orta vadede kiralayarak bakin ilelebet satarak degil, 10-20 sene kiralayarak buyuk bir gelir elde edebilir GS. Ondan sonra kulubun durumu iyiyse ASY ismine donus yapilir veya baska sponsor bulunur.

Stad ismi cok bariz bir pazarlama yolu. Sirketin ismi surekli TV'da, Avrupa maclarinda, web sitelerinde falan. Tribunler daha acik gozukmeyebilir ama bence onlar da buyuk bir firsat.

Yeni stadin tamami kapali ve numarali olacagi icin acik tribun, numarali tribun, kapali tribun diye ayrim olmayacaktir. Taraftarlar aralarinda lise yani, denize bakan taraf, hastaneye bakan tribun diye nitelendirmelerle konumlarini anlatacaklardir. Dusunsenize Avea tribunu, Koc tribunu, Samsung tribunu diye konustuklarini, biletlerde kocaman sirketin isminin oldugunu, kapilarda kocaman harflerle Vestel bilmem ne yazdigini.

Buyuk pazarlama potansiyeli.

4) Ahmet beyin projesinde katilmadigim/begenmedigim konu tabii ki sponsorsuz olmasi. 10 bin kisiden 12,000 dolar (her ne kadar uzun vadeye yayilsa da) toplamak, 50 bin kisiden biner dolar toplamaktan cok daha zordur. Kolay bile olsa, GS sponsorsuz buyuk potansiyellerden yararlanamamis olur ve yine zararda olur.

Ve uzun vade yerine bir seferde bu parayi toplamak cok daha faydalidir. CUNKU GS'in bu parayi faize yatirip, insaat sirketine parayi taksit taksit odeyene kadar isletme sansi da olur O yuzden taraftardan koltuk/tugla basina alinacak rakam ne kadar kucuk olursa bu projenin islemesi basarili olmasi kadar buyuk olasiliktir.

Ozan Ersoy

Devami yine gelecek....

[Mehmet Gorgen]

Ahmet bey,

yukarıdaki düşünceniz çok güzel. Ben 12.000 USD para verecek pek 10.000 kişi çıkacağını hiç zannetmiyorum. Her ne kadar 2.000 kişilik numaralı trübün kombinesi alan bir kitle GS camiası içerisind emevcutsa da bu kişilerin 12.000 usd vermeye kalktığında bu sayının 3.000-4.000 'i geçmeyeceğini düşünüyorum.Üstelik 3.-4 bin sayısı da iyimser bir rakamdır.

Dolayıısyla stat projesinde maliyetin % 50-702ini muhakkak sponsor gibi başka bir kaynatan bulmak zaruri gibime geliyor.

Önemli olan bu sponsorları bu stat olayına nasıl ikna etmek. Almanya da bir LTU, bir Bayern- Allianz, Schalke-Veltins , Hamburg-AOL,Wolsburg Wolksvagen gibi sponsorları bulup stat yaptırabilmek.

[Ahmet Ünaydin]

Benim modelim Galatasaray yönetimine olan güven eksikliği nedeni ile böyle bir projenin bir banka tarafından sahiplenilmesi gerektiği varsayımıma dayanıyordu. Bu güven eksikliğinin hala devam ettiğini düşünüyorum. Kimse Özhan Canaydın'lı yönetime inanıp para vermez gibi geliyor bana.

O nedenle, projenin de bankalara cazip gelmesi açısından alım gücü yüksek 10 bin kişiyle kısıtlama yolu seçildi. Herhangi bir bankanın 50bin kişi ile kredi sözleşmesi yapması zor tabii.

Tekrarlıyorum, projeyi bankanın üstleneceği varsıyımı ile hazırlanmış bir modeldir.

Öte yandan sponsor geliri dışlanmamıştır. O klubün geliridir. İçinde banka olan bir modelde kaynak olarak modele dahil edilemzdi tabii. Öte yandan, böyle bir projenin başlaması halinde sponsor akını olacağı da kesin gibidir. O kulübün uğraşacağı bir alan sadece.

Özetle, hala GS yönetiminin böyle bir kampanyaya para toplayamayacağı fikrindeyim. Kulüpten bağımsız bir insiyatif gerektiğini ve bu insiyatifin güvenilir olması gerektiği düşüncesindeyim.

Bunun için, Yeni ASY derneği gibi, bir tüzel kişilik; kamuoyunun güvendiği isimlerin katılımı; bir arsa, bir proje ve kulübün işbirliği şart. Bunlar olursa gerçekleşmemesi için bir neden yok.

[Ahmet Ünaydin]

Ahmet bey,
bu kişilerin 12.000 usd vermeye kalktığında bu sayının 3.000-4.000 'i geçmeyeceğini düşünüyorum.Üstelik 3.-4 bin sayısı da iyimser bir rakamdır.

Dolayıısyla stat projesinde maliyetin % 50-702ini muhakkak sponsor gibi başka bir kaynatan bulmak zaruri gibime geliyor.

Önemli olan bu sponsorları bu stat olayına nasıl ikna etmek. Almanya da bir LTU, bir Bayern- Allianz, Schalke-Veltins , Hamburg-AOL,Wolsburg Wolksvagen gibi sponsorları bulup stat yaptırabilmek.

Sayı konusunda haklı olabilirsiniz.

Modeli yaparken bu düşünüldü. O nedenle, o günlerde ortalıkta dolaşan 55-120 milyon dolar yelpazesi ele alındı; bankaların pazarlama yoklaması ile, katılıma göre projenin seçilmesi düşünüldü.

[Ozan Ersoy]

Özetle, hala GS yönetiminin böyle bir kampanyaya para toplayamayacağı fikrindeyim. Kulüpten bağımsız bir insiyatif gerektiğini ve bu insiyatifin güvenilir olması gerektiği düşüncesindeyim.

Ozgur'le ayni kuskuyu dile getirmissiniz. Bu yonetim bu parayi toplayacak guveni saglar, onemli olan toplama yontemi ve liderlik. Bana gore su sartlar yerine getirilirse 50 bin kisiden 1000'er dolar toplanir.

1) Ilk once sponsorlar bulunacak yani giris parasi bir hesaba yatirilacak.

2) Sonra GS yonetimi oncu olacak. Bir seye liderlik yapmak istiyorsaniz ilk once ornek olacaksiniz. GS yonetiminden herkes cebinden 100-200 biner dolar cikarip hesaba yatiracak. Bakin sizden sadece 1000 dolar istiyoruz biz bunun kac katini veriyoruz, bizi izleyin mesaji verilecek.

3) Bu da yetmeyecek, daha once GS camiasina adi gecmis, Beyazit, Uras, Tanriyar, Suren, Yalman, Durust, Cansun, Gursoy, Albayrak gibi isimler de satin alacaklar ve bu kampanyaya katilacaklar. Boylece olay sirf Canaydin olmaktan cikacak. Bunlarin katilimi basina acik buyuk bir "fund raising" seklinde yapilacak. Partiler, balolar vs.

4) Bu para faize verilecek. Toplanan para GS resmi sitesinde duyurulacak. En fazla veren 100 kisinin adi listelenecek.

5) GS taraftarina sembolik tapu, tugla, ismini granit duvara yazdirma yaninda, "eger projede bir aksilik olur, basarisizlik olursa, paranin faiziyle geri odenecegine" dair bir sozlesme kopyasi verilecek.

Her gun bu para bir elektirk sayaci gibi artacak, isteyen hesap numarasindan paranin gercek olup olmadigini kontrol edebilecek.

Topu topu 1000 dolar kisi basi. Insanlar yeni statta kombinelerin 500-600 dolardan asagi olmayacagini bildiginden, surekli paranin artisini gordugunden yani seffaflik oldugundan ve de GS yonetiminin ve eski yonetimlerin bu projeye buyuk paralarla oncu olduklarini bildiklerinden, karsiliginda da bir sey aldiklarindan cekinmeden guvenerek paralarini yatiracaklar.

Bankaya falan gerek yok. GS'li kendi stadini kendi yapacak. Topu topu adam basi 1000 dolar.

Ozan Ersoy