Posted: Tue Dec 12, 2006 9:18 pm
Muratcigim,
Once bunlar hakkinda bir-iki gorus yazayim, sonra Burak'a yazacagim.
). Pamuk'un konusmasi yargiya varmayi neden gerektirsin? Pamuk'un soylesilerinde uzerinde konustugu bir suru konu var, hepsini Nobel Odulu'nde anmak zorunda mi? Basladigi bir is yok ki bitirmek zorunda olsun, hele neden Nobel Odulu konusmasinda bitirmek zorunda olsun? Pamuk bir konuda birseyler soylemis. Fikir olarak saglam bulmuyorsan itibar etmezsin gecer gider, ama simdi illa bunu devam ettirme mecburiyeti nereden geliyor, Pamuk'un cidden boyle islere baslayip bitirme mecburiyeti mi var? Romanci oldugu icin mi, cok sattigi icin mi? Eger sanatcilardan boyle beklentilerin varsa (ki bu cok kuvvetle savunulan bir gorus), Pamuk buna taraf olmayabilir.
Hatta farzet ki bir ise basladi, ondan sonra neden verilen tepkiye bakip, yahu ne oluyor, millet uzerime saldirdi, mahkemeye verildim demesin? Cidden dusunuyorum, Pamuk iki laf etti diye neden birden misyon sahibi oldu?
Ama onemini hemen herkesin kabul ettigi bir olayi bu kadar rahat karalamak icin (yani Ermeni meselesi konusundaki aciklamalari ile Nobel kazandi, yoksa bes para etmez) insanlarin biraz saglam dayanaklari olmasi gerekmez mi diyorum? O dayanak az olur, cok olur, ama ne bileyim, birseyler olur.
Yani cunku burada bir anda sifirlanan, edebiyati bir ise yaramaz olan Pamuk degil, Nobel komitesi de edebiyati birakmis, Ermeni meselesi ile ilgili bir organ haline gelimis. Neden diye sorarken insan biraz da sunu sorgulamak istiyor, Pamuk'u begenmezken kimi begendik, gayri resmi olarak aday diye ismi gecenler (Adonis, Carol Oates, Philip Roth) arasinda kac kisiyi okuduk?
Ne diyeyim, ben de su tutumu elestirmeden edemiyorum: Pamuk okumam, digerlerini okumam, hatta kitap da okumam, ayrica herhangi bir edebiyat elestirisi de okumam, ama Pamuk Nobel'i Ermeni konusunda laflari yuzunden aldi diye dusunuyorum derse biri, dusunur tabii ama sence bu dusunce ile bu yukaridaki islerden bazilarini yapan birilerinin dusuncesi ayni midir?
O da yetmedi, odulu gecen sene kazanan adamin dusuncelerini verdim. Bunlarin kimseye yalan borcu yok, Pinter zaten Nobel'den once de Pamuk'u okuyup begendigini soyluyordu, bir yazarin benim yerime onun kazanmasi gerekirdi demesi cok anlamli degil mi sence? Elestirirken biraz neden bu adam boyle demis acep demek gerekmez mi, Pinter da Ermeni meselesi icin yazmiyor herhalde.
Ali
Once bunlar hakkinda bir-iki gorus yazayim, sonra Burak'a yazacagim.
Ben kaypak deyip, militan ve kaypagi zitlamandan yola cikmistim, zaten asagida devam ederken de basladigi isi bitirmeli diyerek Pamuk'tan bazi militanimsi seyler beklemissin sanki.Dikkat edersen Pamuk'u Nobel konusmasi sirasinda soyledikleri yada soylemedikleri konusunda elestirmiyorum. Istedigini soyler. Benim elestirdigim Pamuk'u elestirenler ve onu militan hatta vatan haini gibi gostermeye calisanlar. 'Vatan haini' ya da militan olsa boyle konusmazdi diyorum.
Burada bir baglanti eksigi goruyorum. Pinter cikip o kursuden berberine tepki gosterse, o da daha once kimsenin yapmadigi bir sey olurdu ama militanlik olmazdi. Daha once kimsenin yapmamis olmasi muhim degil, ayrica birak konusmada militanliga o odulu almaya tenezzul etmeyenler de var (Sartre), Pinter militansa, Sartre ne o zaman? Ama ben esas tezime doneyim: Pinter ulkesinde ve bir suru ulkede cogunlugun savundugu gorusleri dile getirmis (hukumetine ters de olsa, cogunlugun savundugu, Milano'da fino kopekleriyle Irak'in isgalini protestoya cikan insanlar da dahil). Pamuk ulkesinde son derece tepki goren, cogunluga karsi gorusler belirtti. Ulkesi Pinter'inkine gore cok daha degisik bir yerken hem de. Sence hangisi daha cok cesaret ister, Londra'da yasayip Amerika'nin Irak isgalini mi elestirmek, Turkiye'de Ermeni iddialari hakkinda aykiri laf etmek mi?Ote yandan Pinter konusmasinda filozofi yapiyor (uzmanlik dali olmamasina ragmen). Evrensel kavramlardan bahsediyor. Sadece kendi hukumetine karsi cikmiyor. Kullandigi platform goz onune alininca militanligin dik alasini yapmis oluyor. Bak bakalim o kursuden bu tur bir tepki veren kac kisi var tarihte? Bir elin parmaklarini gecmez.
Bak burada bence dusunen insan tarafin durup tartisan insan tarafin baslamis (kendimden iyi taniyorum bu ozelligiBu anlamda Pamuk'un konusmasi ister istemez kendisi hakkinda yargiya varilmasini gerektiriyor. Benim vardigim yargi da yukarida. Bunu elestiri olarak almamak lazim. Herkes siyasetle ugrasacak diye bir kosul yok ama basladigin bir isi genelde bitirmek de gerekir hayatta saygi gormek istiyorsan. Yani etraftakiler ne tur bir insan oldugun konusunda kararlarini bir sekilde vereceklerdir. Bunu durdurmak imkansiz. Pamuk'un basina gelen de bu.
). Pamuk'un konusmasi yargiya varmayi neden gerektirsin? Pamuk'un soylesilerinde uzerinde konustugu bir suru konu var, hepsini Nobel Odulu'nde anmak zorunda mi? Basladigi bir is yok ki bitirmek zorunda olsun, hele neden Nobel Odulu konusmasinda bitirmek zorunda olsun? Pamuk bir konuda birseyler soylemis. Fikir olarak saglam bulmuyorsan itibar etmezsin gecer gider, ama simdi illa bunu devam ettirme mecburiyeti nereden geliyor, Pamuk'un cidden boyle islere baslayip bitirme mecburiyeti mi var? Romanci oldugu icin mi, cok sattigi icin mi? Eger sanatcilardan boyle beklentilerin varsa (ki bu cok kuvvetle savunulan bir gorus), Pamuk buna taraf olmayabilir. Hatta farzet ki bir ise basladi, ondan sonra neden verilen tepkiye bakip, yahu ne oluyor, millet uzerime saldirdi, mahkemeye verildim demesin? Cidden dusunuyorum, Pamuk iki laf etti diye neden birden misyon sahibi oldu?
Son konuda ben de elestirimi biraz degistireyim o zaman. Tabii ki Nobel gibi bir olay olup, bir Turk kazaninca herkes fikir belirtebilir, bana mi dustu kimin fikir belirtebilecegini belirtmek? Ben de edebiyat uzmani degilim, biraz kitap okumaya calisirim, elime gecerse de arada bir bir-iki edebiyatla ilgili makale, bu konuda benim 100 katim okuyan cuvalla insan vardir.Benim bir birey olarak Pamuk'a (hatta sanat ile ugrasan herkese) saygim var elbette. Pamuk'un eserlerini begenmemin bir nedeni adamin cok calisarak, ugrasarak, sabirla romanlarini sofistike hale getirmesi. Gercekten okurken insan hayret ediyor. Edebi degeri ne kadar o tartisilir ama Pamuk'un okuyucusunu ciddiye almadigi kesinlikle soylenemez. Boyle bir insana saygi duyulmaz mi hic?
Bir de herhangi bir konu hakkinda fikir bildirmek icin uzman olma kosulunu nereden cikardin Ali. Boyle olsa foruma yazi yazilamazBu konuda sikca Ugur Mumcu'nun soyledigi 'bilgi sahibi olmadan fikir sahibi olunmaz' lafini one surenler oluyor. Ama 'fikir' sahibi olunmadan bilgi sahibi de olunamaz. Olunsaydi cesitli meslek dallari olusmazdi. Cunku dunyadaki herseyi birden ogrenmek imkansiz. Secim yapip bilgiyi ona gore depolamak gerekli. Yani rahmetli Ugur Mumcu biraz poposundan sizdirmis bu lafi (simdi lafin arasinda Ugur Mumcu gecti diye Mumcu 'taraftarlari' uzerime atlamaz umarim. Onu da severek okurdum cunku ulkenin yetistirdigi ender prensip sahibi yazarlardan birisiydi).
Ben de bu yarim yamalak lafi soyle duzelteyim bari: perspektif sahibi olmadan bilgi sahibi olmak bir ise yaramaz. Yani bilgisi daha az olan fakat saglikli bir perspektife sahip birisi uzman gecinen bir cok kisiyi suya goturup susuz getirebilir.
Saglikli bir perspektifi insa etmek icin ise saglikli tartismalari takip etmek gerekir.
Ama onemini hemen herkesin kabul ettigi bir olayi bu kadar rahat karalamak icin (yani Ermeni meselesi konusundaki aciklamalari ile Nobel kazandi, yoksa bes para etmez) insanlarin biraz saglam dayanaklari olmasi gerekmez mi diyorum? O dayanak az olur, cok olur, ama ne bileyim, birseyler olur.
Yani cunku burada bir anda sifirlanan, edebiyati bir ise yaramaz olan Pamuk degil, Nobel komitesi de edebiyati birakmis, Ermeni meselesi ile ilgili bir organ haline gelimis. Neden diye sorarken insan biraz da sunu sorgulamak istiyor, Pamuk'u begenmezken kimi begendik, gayri resmi olarak aday diye ismi gecenler (Adonis, Carol Oates, Philip Roth) arasinda kac kisiyi okuduk?
Ne diyeyim, ben de su tutumu elestirmeden edemiyorum: Pamuk okumam, digerlerini okumam, hatta kitap da okumam, ayrica herhangi bir edebiyat elestirisi de okumam, ama Pamuk Nobel'i Ermeni konusunda laflari yuzunden aldi diye dusunuyorum derse biri, dusunur tabii ama sence bu dusunce ile bu yukaridaki islerden bazilarini yapan birilerinin dusuncesi ayni midir?
O da yetmedi, odulu gecen sene kazanan adamin dusuncelerini verdim. Bunlarin kimseye yalan borcu yok, Pinter zaten Nobel'den once de Pamuk'u okuyup begendigini soyluyordu, bir yazarin benim yerime onun kazanmasi gerekirdi demesi cok anlamli degil mi sence? Elestirirken biraz neden bu adam boyle demis acep demek gerekmez mi, Pinter da Ermeni meselesi icin yazmiyor herhalde.
Ali