Hayvanlar akilli midir?

[Cengiz Akgun]

Babaannem hayvanlari cok severdi. Bir tek yilandan hoslanmazdi hakli olarak. Butun hayvanlarin yavrusu sevilir ama yilannin ki hic sanmam der yine de gencliginde uzum baginda calisan gec bir koylu kadinin cocugunun yilanla olan "papasindan da ye" oykusunu anlatirdi. Hani cocugu golge de birakip onundeki tasa sut ve ekmek dogradiktan sonra hadi bunu ye demis ya kadin. Sonra birden cocugun biri ile konustugunu duymuslar uzum toplarlarken. Yanina vardiklarinda tastaki sute gelen yilanin sadece sutu icmesine icerleyen kucuk cocugun yilanin kafasina kasikla vurup "papasindan da ye" dedigine sahit olmuslar. "Yilan cocuga dokunmamis ayol ne dersin ondan kendine zarar gelemdigini bilmis" derdi. Babaanne belki zehirli degildi derdim. Sonra cocuklugunda horozu oldugunu yemek vakti olunca onu yanina oturtugunu ve horozunda uslu uslu oturup onune konan lokmalari tak diye gagasi ile aldigini anlatirdi. Her zaman bir seyi olmus. kedileri de cok severdi. Her zaman iyilik yapacaksan hayvana yap o insandan daha iyi bilir derdi.

Dun aksam burada PBS'de bir program gordum. Rahmetli gorse bayilirdi. Ingilizce bilenler icin asiyorum. Yarim yamalakta olsa Ingilizce anlayabilen de seyredebilir. Kopeklerin, Yunus baliklarinin, ve Aleks adli bir papaganin ogrenme kabiliyetlerini anlatiyor, 53 dakikaniz varsa seyredin.

http://video.pbs.org/video/1777525840/

[turgut uyar]

Hayvanların akıllı yaratıklar olduğu konusunda bence hiç şüphe yok.
Benim favorilerimden birisi kargalar çünkü hayvanlar arasında ilk kez kargalarda
fark edilen bir yetenekleri var.Aslında diğer bazı hayvanlar da bir şeye
ulaşmak için alet kullanıyorlar fakat kargalar bir alet kullanmak ötesinde o alete şekil
vererek istedikleri şeye ulaşıyorlar.

Bununla ilgili çekilmiş videolardan bir tanesi:

http://www.youtube.com/watch?v=TtmLVP0HvDg

Kargalar topluluk halinde yaşadıklarından sosyal zekaları da gelişmiş hayvanlar.
Mesela bir yiyecek bulduklarında diğer kargaların kendi davranışlarından durumu
anlamasın diye çok iyi oyunculuk yapabiliyorlar.

Kargaların kestane ağaçlarından düşen kestaneleri arabaların geçtiği yerlere sürükleyip
daha sonra arabalar üstünden geçtikten sonra yediklerine kendim şahid olmuştum.


Kargalar dışında mesela yunusların aynada kendilerini gördüklerinde insanlara benzer
tepkiler vermeleri ve zaten bizim hala daha tam olarak çözemediğimiz çok değişik akustik
seslerle birbirleri ile iletişim kurmaları ya da bazı maymun türlerinin görsel hafıza
konusunda bizden çok daha hızlı şekilde algılayabilmeleri, aslında hayvanların hiç de
hafife alınmayacak zeka belirtilerine sahip oldukları konusunda bize ipuçları veriyor

[Cengiz Akgun]

Ben de kargalar konusunda birkac program seyrettim. Buz ustunde delikten balikcilik yapanlarin oltalarina takilan baligi cekip aldiklarini (adam buz ustunde oturmayim diye giyor arabasinda ya da oraya kurdugu tentesinde filan uyukluyorken bunlardan biri gelip oltayi cekiyordu mesela. Cekmeyi de bir ayaginla cekip obur ayaginla cektigi kisma basip cekilen oltanin geri gitmesini onluyorlar. Ayni sekilde bir ciftlikte evde olan insanlari sayiyorlar. Son kisi gidince bahceye girip misir filan caliyorlar. Yapilan deneyde 16'ya kadar saydiklari tespit edildi. Yani eve 16 kisi giriyor ve bunlarin hepsi ayrilmadan uzakta bir agacta durumu seyrediyorlar. Gidip gelen olursada evde kac kisi oldugunu yine de hafizalarinda tutuyorlar. Evet ceviz filan gibi kirilmasi zor olan seyleri yuksekten kayalarin ustune atiyorlar. Eger yola atarlarsa genellikle trafik isigi olan bir kavsagi secip kirmizi yandiktan sonra atiyorlar ki araba altinda kalip ezilmeyi onluyorlar. Boylece bizim Istanbulda trafik isginin renklerinin fonksiyonunu hala ogrenememis iki ayakli hayvanlardan bu konuda ne kadar ilerde olduklarini kanitliyorlar.

Bir keresinde Istanbulda balkonda otururken bir aksam ustu idi bir kiyamet koptu. Yuvasindan dusen karga yavrusunu bir kedi kapmak uzere iken ben diyeyim 50 siz deyin yuz tane karga birden Amerikan Hava Kuvvetlerinin son model ucaklari gibi dalisa gectiler. Kedi bir arabanin altina kendine zor atti. Orada bile arabanin altina girip yavruyu kacirmaya calistigi icin cezasini vermeye calistilar. Turkiyede kardesim soyledi adamin biri yolda yavru bir karga bulup onu bir duvara koymaya calisirken ana karga adamin kafasini gagaliyor. Sonra adami bes on gun o yoldan gecerken her gordugunde saldiriyor. Merhametden maraz olur diye buna denir iste. Adam belli bir sure yolunu degistirmek zorunda kaliyor. Bu yukardaki linkte de soylendigi gibi birine kus beyinli demek hakaret kapsamindan cikiyor. Kendiminde kusu oldugu icin kus kadar yer ya da kus beyinli demek sadece bu konuda ne kadar cahil oldugunu anlatmanin simgesi olmus oluyor. Kuslar her gun en az vucut agirliklari kadar yemek zorundalar. O yuzden de yedigi kus kadar lafi havada kaliyor.

Ayni sekilde kendini ayna ya da camdan olan yansimasindan tanidigi anlasilan yunuslarin benim yukarda verdigim linkte bu olayi tesbit edilisi var. yunuslardan baska kendini su yanksindan taniyan baska bir hayvada fil. Iclerinden bir tanesinin yuzune carpi atiyorlar beyaz boya ile. Sonra o boyanin nerde oldugunu yuzunde biliyor.

[Nezih Gunal]

Cengiz,

Bazi kus cesitleri olunceye kadar ayni esle yasiyorlar. Kus beyinli terimi bunun icin kullaniliyor.

[Cengiz Akgun]

Cengiz,

Bazi kus cesitleri olunceye kadar ayni esle yasiyorlar. Kus beyinli terimi bunun icin kullaniliyor.

Evet. Macaw denen ve 90-100 yasina kadar yasayan papaganlarin hayat boyu diye es sectikleri ve esleri oldukten sonra yas tuttuklari soylenir. Onlar bu isi daha ciddiye aldiklarina gore herhalde kendi aralarinda boyle Defne, Hulya, Martin Sheen, Gabor, Taylor, King gibilerina bakip insan beyinli diye dalga geciyorlardir.